De Kommando Stab Belgien/Nordfranchreich signaleerde het neerstorten van een Stirling BK712 in een korenveld vlakbij Langdorp iets na 2 ’s morgens, op 22 juni 1943. Tegen de buitenmuur, een beetje in de zon liggen de acht bemanningsleden van de Short Stirling van het 218^e Squadron van de RAF. Nu op de hoek van de Grote Meur en de Wijtestraat stortte het vliegtuig neer. Die nacht keerden zo’n 22 vliegtuigen niet terug naar hun basis in de UK. Onophoudelijk trachtte de RAF de gelederen met nieuwe manschappen aan te vullen. De tol die de RAF aan het oorlogsgebeuren betaalde was zeer hoog.

Het koren in de velden reikte nog niet tot aan kniëen, de vuurbol sloeg er in en stukken metaal vlogen meer dan 500 meter ver. Sinds 1 april had de RAF 762 vliegtuigen verloren, waarvan 561 ‘ nachts, afgeschoten door Duitse nachtjagers. Sinds het begin van de tweede wereldoorlog sneuvelden 20000 manschappen van de RAF (Wikipedia: 1943 in Aviation). De bemanning van de Short Sterling bestond uit 5 Engelsen, 1 Australiër, 1 Deen en 1 Nieuw-Zeelander. Aanvankelijk meenden de Duitsers dat er slechts 6 inzittenden waren, maar in een bos werd nog het lijk van een zevende slachtoffer de mitrailleur in het staartstuk, gevonden en na de oorlog bleek dat er nog een achtste soldaat aan boord was. In Langdorp viel nog een Duits jachtvliegtuig en een Britse bommenwerper neer (17 augustus 1943).

De Deen Helvard was de oudste aan boord, 28 jaar, dood in de maand van de krieken, de meikevers, de zwaluwen. Als soldaat in het Deense leger had hij vier Duitse matrozen uit de zee gered,nadat hun patrouilleboot op een Duitse zeemijn was gevaren. Na de overgave van Denemarken vluchtte hij naar Engeland, nam dienst bij de RAF en na een jaar opleiding vertrok hij met de Short Stirling BK712.

Het koren was nog jong, de krieken werden geplukt, de kersen in bloesem. Het was zo’n tijd.

In 1959 verbleef ik meer dan een maand in het huis van de familie Nash in Plumstead vlakbij Londen.

Ik zag alles in Londen en bracht een boeiend bezoek aan de BBC. In het weekend zong ik psalmen in een heel klein kerkje en de reverend schudde hartelijk mijn hand. De ouders van mijn penfriend David, raadden me zachtjes aan een oorlogspiloot te bezoeken die in de buurt woonde. De man was wel een beetje zonderling, bracht men mij aan het verstand. Zijn vrouw een jonge blonde vrouw uit Zuid Afrika bracht ons naar de kelder en daar in het gelige schijnsel van een gloeilamp deden we ahw een nogal geblokte jongeman ontwaken. Zijn ogen lagen diep in hun kassen en we groetten elkaar heel formalistisch zoals onze opvoedingen vereiste. Een gesprek kwam er niet echt tot stand en de vrouw voerde ons al gauw naar buiten. Het bleek dat de piloot niet meer kon slapen sinds zijn nachtvluchten naar Duitsland. Om niet in te dutten tijdens die opdrachten had hij pilletjes gekregen, maar ontwennen, o nee, daar had de RAF geen belangstelling voor. Enkele jaren later vernam ik van David dat de piloot overleden was en zijn vrouw teruggekeerd naar Zuid Afrika.

Plumstead was tijdens de blitz gebombardeerd en toen in ’59 liepen David en ik ’s avonds langs de vernielde hangars langs de Theems.

Littekens doe je niet alleen op in de strijd, maar ontmoetingen kunnen je in het hart snijden.

Chris Marteleur

Zie: Luchtvaartgeschiedenis.be  -  Commonwealth War Cemetaries website